La relevancia del «Deus veracissimus» en la filosofía cartesiana, y su influencia en la filosofía moderna

Alejandro Rojas-Jiménez
214

Resumen

En este trabajo se analiza el recurso cartesiano al Deus veracissimus con el objetivo de mostrar su lugar fundamental en la filosofía de Descartes defendiendo, frente a la tentación de considerarlo un recurso forzado como consecuencia de su intento de salvar la entrada en escena del Deus deceptor, que su defensa es el auténtico objetivo velado de la argumentación cartesiana, quien habría pretendido principalmente presentarlo como alternativa a la imagen de un Dios que estaba sirviendo durante el Renacimiento para censurar o poner en duda el “buen sentido común”. Como se puede observar en este estudio, incluso ocurre más bien lo contrario de lo que podría parecer: es con la intención de mostrar el auténtico sentido de la idea racional, innata y simple de un Dios garante de verdad por lo que recurre al Deus deceptor.

Palabras clave:
Deus veracissimus, Deus deceptor, bona mens, idea innata, racionalismo

Autores/as

Alejandro Rojas-Jiménez

Referencias

Baciero, Francisco T. "El genio maligno de Suárez: Suárez y Descartes". Pensamiento, 63, nº 236 (2007): 303-320.

Bennett, Jonathan. Un estudio sobre la Ética de Spinoza. México: FCE, 1990.

Descartes, René. "Meditationes de Prima Philosophia". En Ouvres de Descartes, editado por Charles Adam y Paul Tannery, vol. VII, L. Paris: Cerf, 1641 [ed. 1904].

Descartes, René. "Meditations et principles". En Ouvres de Descartes, editado por Charles Adam y Paul Tannery, vol. IX, L. Paris: Cerf, 1641s [ed. 1904].

Descartes, René. "Principia Philosophiae". En Ouvres de Descartes, editado por Charles Adam y Paul Tannery, vol. VIII, L. Paris: Cerf, 1644 [ed. 1905].

Duns Scotus, Johannes. "La Ordinatio". En Opera Omnia. Civitas Vaticana: Typis Polyglottis Vaticanis, 1954.

Duns Scotus, Johannes. "Quaestiones subtilissimae in Metaphysicam Aristotelis". En Opera Omnia, VII. Paris: Vives, 1894.

García, Juan Pedro. "La consideración de las ideas innatas en Descartes y la problemática del conocimiento de lo físico". Anales del Seminario de Historia de la Filosofía 11 (1994): 77-94.

García-Hernández, Benjamín. Descartes y Plauto. La concepción dramática del sistema cartesiano. Madrid: Tecnos, 1997.

Gilson, Etienne. El espíritu de la filosofía medieval. Madrid: Rialp, 1981.

Gilson, Etienne. Etudes sur le rôle de la pensé médiévale dans la formation du système cartésien. Paris: Vrin, 1951.

Gonçalves, Angela. "The influence of skepticism in the creation of the cartesian method". Kalagatos 13, nº 26 (2016): 45-53.

González, Ángel Luis. "Introducción". En G. W. Leibniz, Obras filosóficas y Científicas II. Granada: Comares, 2010.

Gouhier, Henri. "Le grand trompeur et la signification de la métaphysique cartésienne". En Études cartésiennes. Travaux du IX Congrès International de Philosophie, 69-73. Paris: Vrin, 1937. https://doi.org/10.5840/wcp91937110

Gouhier, Henri. La pensée métaphysique de Descartes. Paris: Vrin, 1962.

Henning, Boris. "Substance, Reality, and Distinctness". Prologomena 7, nº 1 (2008): 5-20.

Kant, Immanuel. "Was heißt: Sich im Denken orientieren?". En Akademieausgabe von Immanuel Kants Gesammelten Werken, VIII: Abhandlungen nach 1781. Berlin: Walter de Gruyter, 1968.

Lomba, Pedro. "Deus deceptor. En torno a los conceptos de potencia, trascendencia y racionalidad en la metafísica de Descartes". Anales del Seminario de Metafísica 45 (2012): 65-93. https://doi.org/10.5209/rev_ASEM.2012.v45.40407

Macbeth, Danielle. "Descartes on the creation of the eternal truths". Acta Baltica Historiae et Philosophiae Scientiarum 5, nº 1 (2017): 5-27. https://doi.org/10.11590/abhps.2017.1.01

Pérez-Estévez, Antonio. "Entendimiento agente y abstracción en Duns Escoto". Revista Española de Filosofía Medieval 9 (2022): 125-145. https://doi.org/10.21071/refime.v9i.9343

Rábade, Sergio. Descartes y la gnoseología moderna. Madrid: G. del Toro, 1971.

Rojas, Alejandro. El alcance de la filosofía moderna. Madrid: Síntesis, 2023.

Sansom, Dennis. "Prudential Versus Probative Arguments for Religious Faith: Descartes and Pascal on Reason and Faith". Religions 8, nº 8 (2017). https://doi.org/10.3390/rel8080136

Spaemann, Robert. "Le sum dans le cogito sum". En Le Discours et sa méthode, editado por Nicolas Grimaldi y Jean-Luc Marion, 271-283. Paris: PUF, 1987. https://doi.org/10.3917/puf.grima.1987.01.0271

Suárez, Francisco. Metaphysicarum disputationum, IX. Lippii: Maguncia, 1605.


Métricas

Search GoogleScholar





Downloads

Download data is not yet available.

Sección

Estudios