Jordi Bertomeu-Farnós e-mail(Inicie sesión)

Contenido principal del artículo

Autores/as

Jordi Bertomeu-Farnós e-mail(Inicie sesión)

Resumen

370

El estudio de algunos aspectos de la praxis de la CDF, fiel intérprete jurisprudencial de la disciplina penal canónica, permite confirmar sin género de dudas, con las mismas palabras de Francisco, el “cambio de mentalidad” operado a lo largo de los últimos dos decenios no solo en el Supremo Legislador, sino en todas las instancias eclesiales de la comunión jerárquica, siempre con el objetivo de atajar con decisión y con la máxima eficacia los abusos a menores, que han sido calificados como la principal “lacra eclesial” del momento presente. Si en las últimas décadas del s. XX, por diversos motivos, era común la indecisión entre los Pastores al tener que aplicar la potestad punitiva en la Iglesia, no obstante su condición de ultima ratio, el escándalo provocado por los casos de delicta graviora y sus repercusiones, han sido un acicate para el redescubrimiento, valoración y estima del derecho penal canónico.

Palabras clave

Congregación para la Doctrina de la Fe, Delitos más graves, Abusos de menores

Referencias

AMBROSIUS, Sanctus, Expositio Evangelii secundum Lucam, en J.-P. MIGNE (cur.), Patrologiae latinae, Tomus XV, Parisiis 1887, 1607-1944.

ASTIGUETA, D. G., Trasparenza e segreto. Aspetti della prassi penalistica, Periodica 107 (2018) 523-535.

AUGUSTINUS, Sanctus, De Civitate Dei, en J.-P. MIGNE (cur.), Patrologiae latinae, Tomus XLI, Parisiis 1864, 13-804.

BENEDICTUS XIV PP., const. ap. Sacramentum poenitentiae, 1-VII-1741, AAS 9 (1917) pars II, 505-508.

BERTONE, T., La competenza e la prassi della Congregazione per la Dottrina della Fede. Procedure speciali, Quaderni dello Studio Rotale 11 (2001) 23-45.

CITO, D., La prescrizione in materia penale, en D. CITO (a cura de), Processo penale e tutela dei diritti nell’ordinamento canonico, Milano 2005, 209-233.

—, Trasparenza e segreto nel diritto penale canonico, Periodica 107 (2018) 513-522.

CITO, D. (a cura de), Processo penale e tutela dei diritti nell’ordinamento canonico, Milano 2005.

CONGREGATIO PRO DOCTRINA FIDEI, Lettera ai Vescovi della Chiesa cattolica e agli altri Ordinari e Gerarchi interessati circa le modifiche intro dotte nella Lettera apostolica Motu Proprio data Sacramentorum sanctitatis tutela, 21-V-2010, AAS 102 (2010) 431.

—, Norme sui delitti servati alla Congregazione per la Dottrina della Fede, Città del Vaticano 2012; también en AAS 102 (2010) 419-430.

—, Carta Circular Subsidio para las Conferencias Episcopales en la preparación de Líneas Guía para tratar los casos de abuso sexual de menores por parte del clero, 31-V-2011, AAS 103 (2011) 406-412.

CONGREGATIO PRO EPISCOPIS, Directorio Apostolorum successores para el ministerio pastoral de los Obispos, 22-II-2004, en X. OCHOA, Leges post Codicem Iuris Canonici editae, X: Leges annis 2000-2006 editae, Romae 2010, n. 6177, col. 17402-17562; y en website vaticano: https://bit.ly/2REyYjd.

DANEELS, F., The right of defense, Studia Canonica 27 (1993) 77-95.

DE AQUINO, Sto. T., Summa Theologiae I, en SANCTI THOMAE AQUINATIS, Opera omnia iussu impensaque Leonis XIII P. M. edita, Tomus IV: pars prima Summae Theologiae, Romae ex Typographia Polyglotta 1888.

DE PAOLIS, V., Il processo penale amministrativo, en Z. SUCHECKI (a cura de), Il processo penale canonico, Roma 2003, 213-234.

DE PAOLIS, V. – CITO, D., Le sanzioni nella Chiesa. Commento al Codice di Diritto Canonico. Libro VI, Roma 2000.

FRANCISCUS PP., Rescriptum ex audientia SS.mi, 3-XII-2019, que modifica las Normae de gravioribus delictis, L’Osservatore romano, 18-XII- 2019, 4.

—, Rescriptum ex audientia SS.mi, 6-XII-2019, con el que se promulga la instr. Sobre la confidencialidad de las causas, L’Osservatore romano, 18-XII-2019, 4.

GROCHOLEWSKI, Z., Presentazione, en Z. SUCHECKI (a cura de), Il processo penale canonico, Roma 2003, 5-9.

GUARINO, T. G., The dark side of the Dallas Charter, 10-II-2019, en https://bit.ly/2VesJ8c.

IOANNES PAULUS II PP., const. ap. Pastor bonus, 28-VI-1988, AAS 80 (1988) 841-934.

—, Rescriptum ex audientia Ss.mi, 25-IV-1994, Ius Ecclesiae 8 (1996) 193.

—, Discurso ante la reunión interdicasterial, 23-IV-2002, L’Osservatore romano, edición en lengua española, 26-IV-2002.

JULLIEN, A., Juges et avocats des tribunaux de l’Église, Roma 1970.

LLOBELL, J., Sulla promulgazione delle norme processuali proprie della Congregazione per la Dottrina della Fede in materia penale, Ius Ecclesiae 9 (1997) 289-301.

NAVARRETE, U., Commentarium in Litteras Apostolicas motu proprio datas Integrae Servandae 7 dec. 1965 quibus Sacrae Congregationis S. Officii nomen et ordo immutantur, Periodica 55 (1966) 610-652.

PAULUS III PP., const. ap. Licet ab initio, 21-VII-1542, en Bullarium Diplomatum et Privilegiorum Sanctorum Romanorum Pontificum. Taurinensis editio, Tomus VI: ab Hadriano VI ad Paulum V, Augustae Taurinorum 1860, 344-346.

PAULUS VI PP., m.p. Integrae servandae, 7-XII-1965, AAS 57 (1965) 952-955.

—, const. ap. Regimini Ecclesiae Universae, 15-VIII-1967, AAS 59 (1967) 885-928.

PIGHIN, B. F., Diritto penale canonico, Venecia 20142.

PIUS IV PP., const. ap. Cum sicut nuper, 16-IV-1561, en Bullarium Diplomatum et Privilegiorum Sanctorum Romanorum Pontificum. Taurinensis editio, Tomus VII: a Pio IV ad Pium V, Augustae Taurinorum 1862, 126-127.

PIUS X PP., const. ap. Sapienti Consilio, 29-VI-1908, AAS 1 (1909) 7-58.

PONTIFICIA COMMISSIO CODICIS IURIS CANONICI RECOGNOSCENDO, Opera Consultorum in apparandis canonum schematibus. Coetus Studiorum de Iure poenali, Communicationes 9 (1977) 147-304.

PORTILLO TREVIZO, D. (coord.), Tolerancia cero. Estudio interdisciplinar sobre la prevención de los abusos en la Iglesia, México 2019.

SCICLUNA, C. J., Clerical rights and duties in the jurisprudence and praxis of the Congregation of the Doctrine of the Faith on graviora delicta, Folia Canonica 10 (2007) 271-281.

—, Procedura e prassi presso la Congregazione per la Dottrina della Fede riaguardo ai delicta graviora, en D. CITO (a cura de), Processo penale e tutela dei diritti nell’ordinamento canonico, Milano 2005, 279-288.

SIXTUS V PP., const. ap. Immensa aeterni Dei, 22-I-1588, en Bullarium Diplomatum et Privilegiorum Sanctorum Romanorum Pontificum. Taurinensis editio, Tomus VIII: a Gregorio XIII ad Sixtum V, Augustae Taurinorum 1863, 985-999.

SUÁREZ, F., Tractatus De Fide, en F. SUÁREZ, Opera omnia, editio nova a Carolo Berton, Tomus XII, Parisiis apud Ludovicum Vivès 1858, 8- 596.

SUPREMA SACRA CONGREGATIONE SANCTI OFFICII, Instr. Crimen sollicitationis, 16-III-1962. Typis Polyglottis Vaticanis 1962. Se puede consultar en el website vaticano: https://bit.ly/2VPxMet.

SUPREMA SACRA ROMANA UNIVERSALE INQUISIZIONE, Circolari, Roma 1956.

WERNZ, F. X., Ius decretalium, II, Romae 1906.

Métricas

Search GoogleScholar


Detalles

Detalles del artículo

Sección
Estudios: La protección de los menores en la Iglesia